Internationale gebeurtenissen vullen dagelijks onze schermen, zoveel, dat we het belang van lokale journalistiek uit het oog verliezen. Toch is het de ruggengraat van betrouwbare informatie en een kritische waakhond voor machthebbers. Lokale journalisten kennen hun mensen, cultuur en dagelijkse uitdagingen. Ze vertellen verhalen die anders onopgemerkt zouden blijven. Tijdens The International Journalism Festival 2023 in Perugia kwamen verschillende lokale journalisten, van over heel de wereld, samen om ideeën uit te wisselen, nieuwe technologieën te bespreken en de lokale journalistiek te bevorderen.

​

Een belangrijke data bron

Om te begrijpen hoe belangrijk lokale journalistiek is om juiste informatie te verkrijgen neem ik je even terug naar de bevreesde coronapandemie. Tijdens de coronapandemie zijn enorm veel mensen gestorven aan het virus, dat weten we al. Data was één van de belangrijkste tools om de verspreiding en het gevaar van het virus te kunnen opvolgen. Maar hoe kom je aan betrouwbare data als landen geen geld hebben om nog maar te testen op Covid-19? Terwijl wij, Belgen, elke dag om hetzelfde uur een melding kregen met het dodental van de afgelopen 24 uur. Rijke landen hebben veel Covid doden terwijl arme landen weinig covid doden hebben. Dit kan een aantal verklaringen hebben. In sommige ziekenhuizen duurt het een aantal dagen of zelfs een week voor er een overlijdensakte kan gemaakt worden. Dit maakt dat er vaak vertraging op loopt en de cijfers niet kloppen. De pandemie maakte het ook moeilijk voor artsen om andere aandoeningen als Covid te behandelen, mensen voelden zich ontmoedigd om naar het ziekenhuis te gaan voor een ander probleem als Covid-19. Er kwam een toename van sterfgevallen door meer ziektes dan alleen Covid. Er ontbreekt duidelijk een wereldwijde inspanning om het correcte dodental in kaart te brengen.

 

Hier komt de lokale journalistiek het hachje redden. Om een breder beeld te krijgen van het dodental telden lokale journalisten in arme gebieden ‘excess deaths’ dit zijn sterfgevallen door directe of indirecte oorzaken als gevolg van Covid-19. Dit was hun manier om de data van de pandemie bij elkaar te sprokkelen. Door gebrek aan ondersteuning van buitenaf zijn de meeste lokale journalisten met de hand letterlijk lijken gaan tellen. Één per één.

 

Sondre Solstad, journalist bij The Economist, werkte aan een duidelijk systeem om werkelijke en excess deaths te kunnen tellen. Hij telt het aantal mensen in een regio, dat aan een bepaald iets is overleden en hij vergelijkt dat met de historische basislijn van die regio in de afgelopen jaren. Dat giet hij in een duidelijke grafiek en zo krijg je een representatief beeld van de dodentelling tijdens de coronapandemie. Maar hetzelfde systeem kan evengoed gebruikt worden bij andere crisissen, zoals het klimaat.

​

Op dit moment zijn er rond de vijf miljoen doden per jaar door te lage of te hoge temperaturen. Ook weer hier zijn lokale journalisten cruciaal. Lokale journalistiek is enorm belangrijk om data gaps te vullen. Toch gebeurd dat zelden, er is te weinig ondersteuning voor het tellen van grote sterfte cijfers. Er moet meer samenwerking en participatie tussen lokale journalisten en nieuwsagentschappen op nationaal niveau. En dat gebeurd al, maar veel te weinig.

​

Lokaal en globaal samenwerken

​

In onze moderne nieuwswereld worden we snel overspoeld met internationale nieuwsverhalen. Conflicten in verre landen, wereldschokkende berichtgevingen, dramatische gebeurtenissen, deze verhalen lijken altijd de krantenkoppen te halen. Bij een internationale verslaggevingen hebben journalisten vaak toegang tot wereldwijde nieuwsagentschappen, internationale bronnen en correspondenten ter plaatse. Al die bronnen kunnen een diepgaand verslag geven en dat kan een lokale journalist op zich niet. Zij moeten vaak zelf op zoek gaan naar informatie en bronnen. Het vraagt meer tijd en middelen om tot een diepgaand verslag te komen.

​

Aan de andere kant maken grote nieuwsagentschappen vaak de fout om niet samen te werken met lokale journalisten. Waarom zou je een correspondent naar een land sturen waar hij weinig over weet, in plaats van een lokale journalist te contacteren? Het zou de lokale journalistiek alleen maar bevorderen en ondersteunen. Wie weet meer dan eender wie over zijn community? Een lokale journalist.

​

Grote nieuwsagentschappen brengen vaak verhalen over één specifiek gebied. Door samen te werken met lokale journalisten kunnen ze hun bereik vergroten en meer mensen bereiken. Ze kunnen verhalen vertellen vanuit verschillende perspectieven en gebieden. Dit zou veel meer diversiteit in de verslaggeving brengen.Een lokale journalist is heel snel ter plaatse. Ze kunnen snel reageren in hun gebied. Door samen te werken zouden grote nieuwsagentschappen kunnen profiteren van deze snelheid. Ze zijn de oren en ogen van een bepaalde plek, ze kunnen extra context bieden om een verhaal volledig te maken. Dit zou een verhaal ook betrouwbaarder maken.Omdat ze een cultuur door en door kennen hebben ze ook toegang tot exclusieve bronnen. Een journalist die gestuurd is door een groot nieuwsagentschap zal sneller met een oppervlakkige bron in contact komen dan een lokale journalist. Ze verdiepen zich in verhalen die anders over het hoofd zouden gezien worden. Ook dit kan een enorme meerwaarde zijn in een samenwerking.

​

Achter wolken schijnt zon

​

Hoewel samenwerking nog te weinig gebeurd, is er licht aan het einde van de tunnel. Er zijn een handvol organisaties die geloven in de kracht van lokale reporters. Zo heb je bijvoorbeeld het International Press Institute. Zij bieden platformen aan waar lokale reporters kunnen samenwerken, netwerken en ideeën kunnen uitwisselen met elkaar. Ze beschermen onafhankelijke journalisten in bijna honderd landen. Op deze manier kunnen reporters, die bijvoorbeeld in een oorlogsgebied verslaggeven ook beschermd zijn.

​

Zo heb je ook de organisatie Report For The World. Zij zijn constant op zoek naar lokale journalisten die een meerwaarde kunnen brengen in een verhaal. Ze vinden het belangrijk dat ongehoorde verhalen vertelt worden. De organisatie werd geboren in 2021 en in 2022 ondersteunen ze al vijftig lokale reporters over twintig verschillende landen. In 2026 hopen ze op 500 reporters te kunnen ondersteunen.

 

Report For The World deed een onderzoek naar wat er verloren gaat in een gemeenschap als het lokaal nieuws er niet zou zijn. Zo zou het bijvoorbeeld de democratie versterken en de inwoners een stem geven. Zonder zou er meer corruptie in verkiezingen zijn en zou de overheid minder geld spenderen aan wat mensen nodig hebben. Met andere woorden, de democratie zou ineen storten. De stem van een gemeenschap moet gehoord worden, en lokale journalisten zijn degenen die deze stem versterkt.